Zmiany w ustawie o bezpieczeństwie morskim

Skąd wzięła się konieczność zmian?

Zmiany zostały wprowadzone ze względu na konieczność dostosowania ustawy do 2 unijnych dyrektyw w sprawie bezpieczeństwa statków pasażerskich, dotyczących:

1.       rejestracji osób podróżujących na pokładzie statków pasażerskich płynących do portów państw członkowskich UE oraz rejestracji osób podróżujących na pokładzie statków pasażerskich UE lub z portów państw UE

2.       systemu inspekcji na potrzeby bezpiecznej eksploatacji statków pasażerskich typu ro-ro i szybkich jednostek pasażerskich uprawiających żeglugę na linii regularnej

Na chwilę obecną statki pasażerskie ro-ro i szybkie statki pasażerskie podlegają  2 rodzajom inspekcji: inspekcjom państwa portu (PSC) oraz przeglądom specjalnym, co często przyczynia się do dublowania wymagań dla armatorów promów. Aktualne przepisy nakładają również na armatorów statków pasażerskich obowiązek prowadzenia systemów rejestracji pasażerów; są one kontrolowane i zatwierdzane przez dyrektorów urzędów morskich. Nowelizacja ma te wymagania usystematyzować. Kontrole i przeglądy statków mają być przeprowadzane wg uporządkowanych reguł, a celem nadrzędnym zmian jest zwiększenie bezpieczeństwa morskiego.

Co zmieni się w przepisach?

Zmiany w szczególności mają polegać na:

1.       umożliwieniu corocznych inspekcji statków typu ro-ro i szybkich statków pasażerskich o obcej przynależności w trakcie uprawiania żeglugi na linii regularnej poza polskimi obszarami morskimi

2.       wprowadzenie jako obowiązkowej inspekcji w trakcie żeglugi na linii regularnej dla statków kursujących między portem polskim a portem leżącym na terenie państwa trzeciego albo obszarach morskich RP, na których mogą pływać statki pasażerskie klasy A

3.       upoważnieniu konsula (organ inspekcyjny) do pobierania opłat za prowadzenie inspekcji lub audytu oraz wydawanie potwierdzeń ważności certyfikatu, karty bezpieczeństwa, dokumentu zgodności lub dokumentu tymczasowego

4.       uściśleniu, że statki pasażerskie typu ro-ro i szybkie statki pasażerskie podlegają jednemu przeglądowi technicznemu w roku;

5.       doprecyzowanie działań w przypadku stwierdzenia, że stan statku lub sposób jego załadowania stwarza zagrożenie dla bezpieczeństwa na morzu, poważne zagrożenie zdrowia, życia lub środowiska morskiego lub warunki pracy marynarzy nie spełniają wytycznych konwencji o pracy na morzu

6.       wprowadzeniu obowiązku podjęcia wszelkich środków by uniknąć bezpodstawnego zatrzymania lub opóźnienia statku w porcie,

7.       wprowadzeniu możliwości dochodzenia przez armatora odszkodowania w przypadku bezpodstawnego zatrzymania lub opóźnienia statku w porcie,

8.       określeniu kiedy można wydać decyzję o zwolnieniu statku z zatrzymania lub decyzję o cofnięciu wstrzymania operacji,

9.       określeniu warunków, po spełnieniu których organ inspekcyjny wydaje zgodę na wyjście statku z portu po jego zatrzymaniu,

10.   obowiązku wprowadzenia do systemu THETIS EU (system informacyjny Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Morskiego - "EMSA"), wyników inspekcji statków pasażerskich typu ro-ro i szybkich statków pasażerskich, wydaniu decyzji o zatrzymaniu statku oraz zmianie tych decyzji,

11.   doprecyzowaniu, kiedy konsul działa jako organ inspekcyjny,

12.   zharmonizowaniu systemu inspekcji statków pasażerskich typu ro-ro i szybkich statków pasażerskich o obcej przynależności z inspekcjami przeprowadzanymi przez państwo portu,

13.    zapewnieniu właściwego i terminowego przekazywania informacji o liczbie i tożsamości osób znajdujących się na pokładzie statku poprzez Krajowy Pojedynczy Punkt Kontaktowy, w tym informacji o osobach, które wymagają szczególnej opieki lub pomocy w nagłych wypadkach,

14.    wskazaniu podmiotów, którym są przekazywane lub udostępniane informacje dotyczące pasażerów statku poprzez Narodowy System SafeSeaNet

15.    określeniu warunków przetwarzania i przechowywania danych dotyczących pasażerów oraz czasu, po którym dane te mogą zostać usunięte z systemu,

16.   ustaleniu wysokości opłat za przeprowadzenie inspekcji w trakcie uprawiania żeglugi na linii regularnej w celu wydania certyfikatu statku pasażerskiego typu ro-ro albo szybkiego statku pasażerskiego oraz za ponowną inspekcję statku zatrzymanego lub dla którego wydano decyzję o wstrzymaniu operacji przez organ inspekcyjny.

Skutki zmian ustawy

Finanse i budżet

Zmiany w ustawie będą miały skutki dla budżetu państwa. Prognozowany koszt wprowadzenia omawianych zmian dla budżetu Państwa ma wynieść maksymalnie 335 tys. złotych. Wynika z konieczności stworzenia i wdrożenia aplikacji mobilnej, za pomocą której armatorzy będą mieli możliwość przekazywania informacji dotyczących pasażerów do Krajowego Pojedynczego Punktu Kontaktowego, a także konieczności dostosowania systemu kontrolno-informacyjnego dla portów polskich (PHICS), aby zapewnić automatyczne usuwanie danych pasażerów z systemu po bezpiecznym zakończeniu podróży.

Projekt umożliwia pobieranie opłat z tytułu przeprowadzanych inspekcji podczas uprawianej żeglugi na linii regularnej na statkach pasażerskich typu ro-ro i szybkich statkach pasażerskich oraz za przeprowadzenie ponownej inspekcji statku zatrzymanego przez organ inspekcyjny.

Armatorzy

Omawiany projekt ustawy będzie w głównej mierze wpływał na urzędy morskie, które funkcjonują jako organy inspekcyjne. Przekazywanie wyników inspekcji w ramach systemu THETIS ma spowodować większą dostępność informacji dla organów inspekcyjnych państw UE, zaś przekazywanie informacji o pasażerach znajdujących się na pokładzie poprzez Krajowy Pojedynczy Punkt Kontaktowy ma za zadanie ułatwić prowadzenie ewentualnych akcji poszukiwawczych i ratowniczych.

Dla armatorów korzystne może okazać się ustanowienie Krajowego Pojedynczego Punktu Kontaktowego. Pozwoli to ograniczyć formalności sprawozdawcze po stronie armatorów w szczególności, jeśli chodzi o konieczność rejestracji i wskazanie ilości pasażerów. Armatorzy będą zwolnieni z obowiązku posiadania systemu rejestracji pasażerów, zatwierdzonego przez Dyrektorów Urzędów Morskich.

Mechanizmem sprzyjającym ochronie interesów armatorów ma być obowiązek unikania bezpodstawnego zatrzymania lub opóźnienia statku w porcie przez organy inspekcyjne. Nowelizacja wprowadza też możliwość dochodzenia z tego tytułu odszkodowania. Z kolei jednolite zasady w zakresie przeprowadzania inspekcji i przeglądów na statkach pasażerskich typu ro-ro oraz szybkich statkach pasażerskich w żegludze na linii regularnej oraz statków pasażerskich w żegludze krajowej mają maksymalnie wydłużyć czas eksploatacji statku dla celów komercyjnych.

Pasażerowie i ich bezpieczeństwo

Zmiany mają też zwiększyć poziom bezpieczeństwa na morzu. Przekazywanie informacji o podróżnych znajdujących się na pokładzie statku poprzez pojedynczy punkt kontaktowy, ma przyczynić się do ogólnego zwiększenia bezpieczeństwa osób podróżujących drogą morską, a także lepszej skuteczności prowadzonych akcji ratowniczych i poszukiwawczych.

Przetwarzanie informacji drogą elektroniczną ma skrócić czas na przygotowanie operacji ratowniczych na morzu poprawiając ich skuteczność. Zaś obowiązek zbierania informacji o pasażerach wymagających szczególnej opieki (osoby starsze, niepełnosprawne) ma poprawić ich ochronę i opiekę nad nimi podczas podróży, a szczególnie w trakcie akcji ratowniczej.

Źródło: [artykuł Radcy Prawnego Mateusza Romowicza i Prawnika Pawła Zboiny; www.prawo-korporacyjne.pl]

Opracowała:
A.Wojcińska